0144 Stedenbouwkundig plan Wildemanbuurt
Amsterdam
2023-2024
Status: voorbereiding besluitvorming
Aantal woningen: 1100 – 1300
Omvang gebied: 72.000 m2
Opdrachtgevers: Gemeente Amsterdam + Stadgenoot
Ontwerpteam:
Ahmed Oueld Hadj, Rodger van Leeuwen, John Breen (BREEN Stedenbouw), Judith van der Poel (Niek Roozen Landscapes), Coen Smit (Studiospacious)
Foto’s maquette: Tim Stet
De Wildemanbuurt, van co-creatie tot thuiskomen
Dutch Architect, in samenwerking met Team W, heeft een nieuw hoofdstuk geopend in de Nederlandse stedenbouw. De tijdgeest waarin het individu in relatie tot het gezag mag bloeien, heeft zijn weg gevonden naar de moderne architectuur en het Nederlandse recht. De gebruiker in de architectuur en de burger in het omgevingsrecht staan centraler dan ooit tevoren. De Wildemanbuurt schreeuwde om verandering, en de bewoners deden dat letterlijk ook. Dit bood ons een prachtige gelegenheid om maatschappelijke ontwikkelingen te verwerken in een vorm van stedenbouwkundige co-creatie. Experimenteel, gedurfd, en zeer succesvol! Naast de inhoudelijke uitdaging was er ook een strakke planning: een stedenbouwkundig plan maken voor een gevoelige wijk met 1100-1300 woningen binnen één jaar.
Samen met Stadgenoot en de gemeente Amsterdam hebben wij een ontwerpproces opgezet waarbij de bewoners van de Wildemanbuurt op verschillende niveaus van betrokkenheid een inhoudelijke rol mochten spelen. Elk vraagstuk mocht benoemd worden, en elke ontwerpronde werd besproken. Een luisterende houding, snelheid en creatieve afstemming hebben het ontwerpproces uitgedaagd en waardevoller gemaakt dan ooit om te ontwerpen voor de gebruiker, voor de burger.
Wij hebben een ontwerpproces ontwikkeld op basis van drie modellen met sterke contrasten en thematische stemrondes op wijkniveau. Deze contrasten dienden ter verduidelijking van de ontwerpmogelijkheden voor de bewoners. Het uitgangspunt van de stemrondes was dat de bewoners de wijk door en door kennen. Eén derde van de 650 bewoners heeft daadwerkelijk een stem uitgebracht in het ontwerpproces. Hierdoor hebben wij inzicht gekregen in de vraagstukken en mogelijke oplossingen in het stedenbouwkundig ontwerp.
Wat maakt onze aanpak uniek? Als Team W hebben wij zowel de fysieke als de sociale opgave op ons genomen. Daarom spreken wij niet van participatie, maar van co-creatie. Naast de input van bewoners richting ons voor het stedenbouwkundig plan, hebben wij maandelijks in de ‘Wildeman Meet-up’ met de bewoners gesproken over prangende thema’s zoals herhuisvesting, overlast, gezondheidsproblematiek en eenzaamheid. We hebben ontworpen op basis van een integraal beeld van de wijk. De identiteit van de wijk en sociale veiligheid hebben dan ook extra veel aandacht gekregen in het stedenbouwkundig ontwerp en het beeldkwaliteitsplan. Met co-creatie streven we ernaar dat bewoners zich thuis voelen in hun nieuwe wijk.
Algemeen Uitbreidingsplan
De Wildemanbuurt maakt deel uit van het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP). De wijk wordt hoog gewaardeerd vanwege zijn verkavelingsstructuur die intact is gebleven. De architectuur van de gebouwen wordt echter minder hoog gewaardeerd. Ideeën uit het AUP, zoals licht, lucht en ruimte, waren essentieel in het ontwerpproces. Binnen onze benadering zijn wij niet uitgegaan van de theoretische grondkenmerken van het AUP, maar hebben we gekeken naar de specifieke kenmerken uit het AUP die al gewaardeerd werden door de bewoners van de wijk. Die AUP-kenmerken die een hoge waardering kregen van de bewoners, hebben we een plek gegeven in het nieuwe stedenbouwkundige plan.
De AUP-kenmerken die als belangrijk werden beschouwd door de bewoners waren het zicht vanuit de woningen op grote groene hoven en op speelvoorzieningen voor kleine kinderen. Parkeren nabij de woning kon men erg waarderen, evenals privacy in het ruim opgezette plan. Last but not least werd een lichte wijk en de verhouding tot het groen ook hoog gewaardeerd: de gebouwen staan in een groene omgeving en niet andersom.
BIM
Vanaf het eerste moment is er in BIM (Building Information Modeling). Gedurende het ontwerpproces werd real-time data gehaald uit het stedenbouwkundig model betreffende aantallen woningen, bruto vloeroppervlaktes van de woningen, hoeveelheid verkeersruimtes, bergingen en niet-woonfuncties. Hierdoor werd tijdens het ontwerpproces direct bijgestuurd op financiële haalbaarheid wanneer dat nodig was.
